Van 21 oktober tot en met 1 november 2024 organiseerden de Verenigde Naties (VN) in Colombia de Conference of the Parties (COP16) rond biodiversiteit. De Blue Deal, het programma van Dutch Water Authorities, was met een kleine delegatie aanwezig om het belang van regionale samenwerking door de waterautoriteiten te benadrukken, om samen de biodiversiteit te versterken. Erik de Ridder, watergraaf van waterschap De Dommel en penvoerder van Blue Deal Colombia, was onderdeel van de delegatie.
BlueDeal-vertegenwoordigers
Erik de Ridder nam deel aan de COP op uitnodiging van CVC en ASOCARS, partners van het BlueDeal-partnerschap met Colombia, genaamd InspirAgua. CVC is gevestigd in de Colombiaanse plaats Cali, waar de COP16 plaatsvond. Marieke van Nood, programmamanager van de Blue Deal, vertegenwoordigde het Blue Deal-programmabureau. Ook Meike van Ginneken, watergezant en stuurgroeplid van de Blue Deal, was aanwezig.
Wereldwijde aanpak
Tijdens de COP16 bespraken de VN-lidstaten de wereldwijde aanpak van biodiversiteitsverlies. Er werd onder andere gekeken naar het Global Biodiversity Framework uit 2022 waarin de doelen zijn vastgelegd om de wereldwijde afname van biodiversiteit tegen te gaan.
“Kleine stappen cruciaal”
De Ridder nam onder ander meer deel aan een panel over het integraal beheer van biodiversiteit en ecosystemen en de rol van governance en instituties. “Bij het implementeren van complexe doelen, zoals besproken op de COP, zijn kleine stappen cruciaal”, deelt hij. “Biodiversiteit zou een centraal thema moeten zijn in al ons overheidsbeleid, van landbouw tot verstedelijking. Alleen een integrale aanpak kan zinvolle oplossingen bieden en middelen beschikbaar maken voor uitvoeringsorganisaties. Ik ben geraakt door de manier waarop biodiversiteit in Colombia wordt gezien als een taak die zo natuurlijk en vanzelfsprekend is.”
“Waterkwaliteit moet op orde zijn”
Ook watergezant Van Ginneken benadrukt het belang van regionale én internationale samenwerking door de waterautoriteiten om de biodiversiteit te versterken. Tijdens een bezoek aan een lokale waterzuivering vertelt ze hierover: “Om de biodiversiteit te verbeteren, moet de kwaliteit van het water op orde zijn. De samenwerking van de Blue Deal met de beheerder van de lokale waterzuivering is een voorbeeld van hoe bilaterale samenwerkingen kunnen bijdragen aan een sterkere biodiversiteit en zo samen de doelen van de COP te bereiken.”
Internationale samenwerking en biodiversiteit
De Blue Deal-delegatie heeft tijdens de COP de banden met de Colombiaanse en andere partners versterkt. Daarnaast bood de COP de mogelijkheid om nieuwe inzichten te verkrijgen over biodiversiteit dankzij de lessen van internationale partners. Leren van andere landen staat namelijk hoog op de agenda van de Blue Deal. Bij het werk van de waterschappen spelen biodiversiteit en ecologie een belangrijke rol. Bij de inrichting en het beheer van bijvoorbeeld sloten en dijken versterken zij de natuur. De waterschappen kunnen dan ook helpen de Nederlandse biodiversiteit te versterken en daarmee de biodiversiteitscrisis tegen te gaan.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd.
Blue Deal Colombia
In Colombia streeft Blue Deal InspirAgua naar betere wateromstandigheden in het stroomgebied van de Rio Magdalena. InspirAgua werkt met nationale en regionale partners aan klimaatbestendig en sociaal inclusief waterbeheer. Het partnerschap zet in op het maken van werkende plannen voor stroomgebieden, een adequate crisisorganisatie, kennis en inzicht op basis van data, het zuiveren van afvalwater en preventie en handhaving van vervuiling.
Wat kunnen we leren van internationale samenwerking? Die vraag staat centraal in het nieuwe magazine van de Blue Deal: ‘Nieuwe perspectieven op watermanagement’. Het magazine werd op vrijdag 18 oktober uitgereikt tijdens de afsluiting van het leerprogramma Klimaat- en Innovatieprogramma Waterschappen Internationaal (KIWI) bij waterschap Rivierenland in Tiel.
Inzichten KIWI-leerprogramma
Flexibiliteit, omgaan met andere culturen, improviseren: zomaar een paar voorbeelden van waar de deelnemers aan werkten tijdens het KIWI-programma. In het kader van dit leerprogramma namen ze de afgelopen twee jaar deel aan de internationale partnerschappen van de Blue Deal. Op 18 oktober sloten ze het programma af en blikten ze terug op hun programma en de geleerde lessen.
Inhoudelijke kennis
Ook inhoudelijk kwamen de deelnemers met nieuwe inzichten terug, onder andere over stakeholdermanagement, bescherming tegen het water en omgaan met droogte. Er was daarnaast veel aandacht voor nature-based solutions. Hierbij wordt de natuur als oplossing ingezet voor problemen zoals overstromingen of erosie. Een deel van deze lessen delen ‘de KIWI’s’ in het nieuwe magazine, dat ze samen met het NWB Fonds en het Blue Deal-programmabureau maakten.
Peter van den Horn, clusterhoofd van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), vertelt wat het programma een collega van hem opleverde. “Het programma zorgt voor een andere blik op de technische eisen die we in Nederland aan oplossingen stellen. Hij brengt merkbaar nieuwe inzichten mee die hij in Vietnam heeft opgedaan. Bijvoorbeeld over de levensduur van een oplossing in verhouding tot de kosten. Dat is voor ons out of the box-denken. Het brengt discussie op gang in het team en dat wordt erg gewaardeerd door de collega’s.”
Wat is KIWI?
KIWI is een tweejarig leerprogramma om een impuls te geven aan klimaatadaptatie binnen de internationale projecten voor de Blue Deal. Het programma wordt gefinancierd door het NWB Fonds. Aan deze tweede editie van het programma deden 21 deelnemers mee. Er wordt momenteel gesproken over de voortzetting van het programma.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd.
Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere met de Blue Deal, samen met Europese en andere internationale partners. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Er is vanuit het buitenland ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben met bijvoorbeeld watergovernance en bescherming tegen hoogwater.
Op de hoogte blijven van de Blue Deal? Volg de Blue Deal op LinkedIn of meld je aan voor de (Engelstalige) nieuwsbrief door een mail te sturen naar info@bluedeal.nl.
Water staat steeds hoger op de Europese agenda. De afgelopen weken waren verschillende waterschappers actief in Brussel. Bestuurders van de Unie van Waterschappen en van een aantal waterschappen maakten in verschillende bijeenkomsten kennis met Europese partners en beleidsmakers.
Kennismaking met Nederlandse Europarlementariërs
Uniebestuurders Erik den Hertog en Luzette Kroon maakten op woensdag 25 september kennis met onze nieuwe Nederlandse Europarlementariërs in Brussel. Tijdens de bijeenkomst waren ook bestuursleden van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO) aanwezig.
De Europarlementariërs konden bij thematafels praten over verschillende onderwerpen zoals klimaat, milieu en water. De Unie van Waterschappen merkt dat er een groeiend besef is over het belang van water en dat de Europese Unie daar een belangrijke rol in kan spelen. De bijeenkomst was een samenwerking tussen gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk. De decentrale overheden werken in Brussel samen om het Nederlandse geluid te laten horen.
European Week of the Regions and Cities
Tijdens de jaarlijkse European Week of Regions and Cities, dit jaar van 7 tot en met 11 oktober, stond in Brussel de rol van de regio’s en steden van Europa centraal. Een afvaardiging van het Rijk, Nederlandse gemeenten, provincies en waterschappen presenteerde daar de Nederlandse visie op het komende Europese Cohesiebeleid aan directoraat-generaal Themis Christophidou van de Europese Unie.
Bestuurslid Luzette Kroon vertegenwoordigde de Unie van Waterschappen bij de presentatie. Ook waren bestuursleden aanwezig van de waterschappen Wetterskip Fryslân, Drents Overijsselse Delta, Rijn en IJssel, Vechtstromen, Zuiderzeeland, Vallei en Veluwe, Amstel Gooi en Vecht, en de hoogheemraadschappen van Rijnland en De Stichtse Rijnlanden.
Cohesiebeleid
Het cohesiebeleid van de Europese Unie is erop gericht de welvaarts- en ontwikkelingskloof tussen de regio’s van de lidstaten te verkleinen. Belangrijke onderwerpen voor de waterschappen zijn hierin onder andere:
vergroening van de leefomgeving en verbetering van de waterhuishouding;
stimuleren van grensoverstijgende, transnationale en interregionale samenwerking;
het versterken van het concurrentievermogen van Europa.
Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen samen met Europese en andere internationale partners. De Unie van Waterschappen en de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) werken in Brussel samen om de belangen van de Nederlandse waterschappen en drinkwaterbedrijven binnen de Europese Unie kenbaar te maken.
Ursula von der Leyen heeft de 26 kandidaat Eurocommissarissen bekend gemaakt. Er komt ook een Eurocommissaris voor Environment, Water Resilience and a Competitive Circular Economy. De Zweedse Jessika Roswall gaat invulling geven aan deze thema’s. Roswall gaat een belangrijke rol spelen bij het realiseren van het Water Resilience Initiative (WRI).
De Unie van Waterschappen juicht de benoeming van de Eurocommissaris toe. “Europa moet snel waterweerbaar worden”, aldus bestuurslid Luzette Kroon. “De Nederlandse waterschappen voeren daar al lang het gesprek over en hebben sterk aangedrongen op het Water Resilience Initiative. Het is goed dat water hoog op de Europese politieke agenda staat om recht te doen aan de urgentie en het integrale en grensoverstijgende karakter. Toenemend extreem weer heeft immers steeds meer impact op de waterbeschikbaarheid en leefbaarheid in Europa. Dat zien we op dit moment helaas ook in de praktijk.”
Europese actie
Kort na de Europese verkiezingen werd al duidelijk dat de Europese Commissie actie wil ondernemen op het gebied van waterweerbaarheid en klimaatadaptatie. Dit wordt nu bekrachtigd met het voordragen van een commissaris die zich expliciet met dit thema gaat bezighouden. Dit is een grote stap, aangezien dit de eerste keer is dat een Eurocommissaris zich zo expliciet gaat bezighouden met het thema waterweerbaarheid. Ook Nederlandse parlementariërs zoals Jeanette Baljeu (VVD) en Mohammed Chahim (PVDA ) spraken zich uit over de noodzaak van klimaatadaptatie tijdens een debat in het Europees Parlement in Straatsburg.
Snelle realisatie Water Resilience Initiative
Roswall zal een belangrijke rol gaan spelen bij het realiseren van het WRI. Het zal helpen bij het ontwikkelen van een alomvattende en ambitieuze waterstrategie die rekening houdt met de uitdagingen op het gebied van klimaatverandering, waterbeschikbaarheid en waterkwaliteit. Ook zal zij gaan bijdragen aan een Europees klimaatadaptatieplan en vernieuwing van wetgeving op het gebied van chemicaliën. De Unie van Waterschappen zal zelf voorstellen doen, evenals via de Europese koepelorganisatie EurEau, om zo bij te dragen aan snelle acties voor de Europese plannen voor waterweerbaarheid.
Dutch Water Authorities in Europa De Nederlandse waterschappen werken, onder de naam Dutch Water Authorities, samen met Europese en andere internationale partners. De Unie van Waterschappen en de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) werken in Brussel samen om de belangen van Nederlandse de waterschappen en drinkwaterbedrijven binnen de Europese Unie kenbaar te maken. Kijk voor meer informatie op www.uvw.nl/internationaal en www.uvw.nl/europa.
Door internationale samenwerking leren de Nederlandse waterschappen van buitenlandse waterpartners en is het mogelijk om gezamenlijk onderwerpen op de Europese agenda te plaatsen. De Europese koepel van waterbeheerders, EUWMA, vervult hierin een belangrijke rol.
Onder Portugees gastheerschap werd op 9 en 10 september 2024 de jaarlijkse bijeenkomst in Évora georganiseerd. Droogte en het vasthouden van water waren de voornaamste onderwerpen op de agenda. Meindert Smallenbroek, directeur van de Unie van Waterschappen, sprak er namens de 21 Nederlandse waterschappen.
Water Resilience Initiative
Water is de komende jaren één van de prioriteiten voor de Europese Unie. In de strategische agenda voor de komende vijf jaar hebben de regeringsleiders van de lidstaten gesteld dat de Europese Unie moet werken aan een waterweerbaar (water resilience) Europa.
Tijdens de EUWMA-bijeenkomst hebben de landen elkaar bijgepraat over de situatie in elk land. Ook is er gesproken over samenwerking, de bijdrage van young professionals en de ontwikkelingen in Brussel. António Carmona Rodrigues, oud-burgemeester van Lissabon en voormalig minister van Portugal, gaf als voorzitter van Águas de Portugal een lezing. Hij houdt zich op verzoek van de Portugese regering intensief bezig met water management.
Natuurlijke waterbatterij
De internationale delegatie bracht een bezoek aan een agrarisch ondernemer die onder andere druiven en olijven teelt. Vanwege de beperkte aanwezigheid van water in de regio worden de gewassen via ondergrondse druppelirrigatie van water voorzien. Het water komt uit een aantal stuwmeren die niet alleen zorgen voor voldoende water in de zomer, maar ook voor voldoende water over de – soms droge – jaren heen. Daarnaast functioneren de stuwmeren ook als grote natuurlijke waterbatterij. Overdag, wanneer er een overvloed is aan zonne-energie, wordt water omhoog gepompt. In periodes met veel energieverbruik loopt het water uit het stuwmeer en wordt er energie opgewekt. Eén van de stuwmeren bevindt zich gedeeltelijk in Spanje. Het is een mooi voorbeeld van samenwerking tussen twee buurlanden in waterbeheer.
EUWMA
De EUWMA (European Union of Water Management Associations) werd in 1996 opgericht om de samenwerking tussen Europese waterbeheerorganisaties te bevorderen. De organisatie verstrekt relevante informatie, standpunten en beleidsdocumenten aan nationale regeringen, de Europese Commissie, het Europees Parlement en andere relevante instellingen. Daarnaast bevordert de EUWMA kennisuitwisseling tussen de internationale leden. Het netwerk van EUWMA draagt bij aan de wens van de Unie van Waterschappen om internationaal te leren.
Meer informatie over EUWMA en internationale samenwerking door waterschappen:
Ursula von der Leyen is opnieuw verkozen als voorzitter van de Europese Commissie. In haar plannen voor de komende vijf jaar is ook water opgenomen. Nu ze voorzitter blijft kan ze met deze agenda aan de slag en heeft ze mandaat vanuit de lidstaten om concrete actie te ondernemen op het gebied van water.
Water is de komende jaren onderdeel van prioriteiten voor de Europese Unie. In de strategische agenda voor de komende vijf jaar hebben de regeringsleiders van de lidstaten van de Europese Unie gesteld dat de Europese Unie moet werken aan een waterweerbaar Europa. De strategische agenda vormt de basis voor de wetgevingsvoorstellen vanuit de Europese Commissie en heeft daarmee invloed op het Europees beleid.
Sterke waterweerbaarheid
In juni kwamen vertegenwoordigers van de lidstaten tijdens een informele milieuraad in Boedapest tot de conclusie dat er stappen gezet moeten worden op het gebied van waterweerbaarheid. Ze zien uit naar meer concrete stappen op dit vlak. Op 17 juli volgde een brief aan de Eurocommissarissen Hoekstra en Šefčovič, geïnitieerd door Portugal en mede ondertekend door minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat. De 21 lidstaten riepen in de brief op tot concrete actie om water weerbaarheid in de Europese Unie te verbeteren en water op een integrale manier en als prioriteit aan te pakken. In februari werd de publicatie van een initiatief op waterweerbaarheid nog uitgesteld tot nader order. Met het benoemen van waterweerbaarheid in de Europese strategische agenda heeft de Europese Commissie nu mandaat vanuit de lidstaten om het initiatief rondom waterweerbaarheid alsnog te publiceren.
Brede steun voor waterweerbaarheid
Voor goed watermanagement en goede drinkwatervoorziening is een waterweerbaar Europa cruciaal, zowel op het gebied van kwaliteit als kwantiteit. Eerder bleek al dat er brede steun was vanuit verschillende sectoren, zoals koepels uit de landbouw, industrie en watersector, om met een dergelijk voorstel te komen. Vewin en de Unie van Waterschappen hebben via hun Europese koepels deelgenomen aan een oproep aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Eurocommissarissen Šefčovič en Sinkevičius om met dit plan te komen. Vewin en de Unie van Waterschappen zouden graag zien dat het Water Resilience Initiative zo snel mogelijk alsnog gepubliceerd wordt.
Van 8 tot 11 juli vond in Mombasa, Kenia, een regionale bijeenkomst plaats van Blue Deal-partnerschappen uit zeven Afrikaanse landen. Zij bespraken en ontwikkelden hun kennis over duurzame financiering van integraal waterbeheer.
Het vierdaagse programma behandelde onderwerpen over integraal waterbeheer: waterprijsstelling, financiën en Nature-based Solutions. Die werden besproken tijdens workshops, interactieve sessies, plenaire discussies, break-out groepen en een veldbezoek. Verder richtte de bijeenkomst zich op strategieën omtrent het verkrijgen van externe financiering voor waterbeheer.
Waarom een regionale bijeenkomst?
De bijeenkomst werd georganiseerd om kennis verder uit te wisselen nadat enkele Afrikaanse Blue Deal partners hun gezamenlijke uitdagingen rond duurzame financiering ontdekten tijdens het eerste Blue Deal-congres in juni 2023 in Amsterdam. Daar werd de kiem werd gelegd om mogelijkheden voor verdere kennisdeling te faciliteren. En om hun huidige strategieën voor duurzame financiering van IWRM te verbeteren. Deze Afrikaanse Blue Deal-bijeenkomst was het resultaat.
Blue Deal partnerschappen
Blue Deal-partnerschappen uit heel Afrika namen deel aan de bijeenkomst.Afgevaardigden van Burkina Faso, Eswatini, Ethiopië Abbay en Ethiopië Awash, Ghana, Kenia, Mozambique en Zuid-Afrika waren aanwezig. Vertegenwoordigers van Nature 4 Water, het Global Water Partnership en de VNGi waren als partners aanwezig tijdens het evenement en deelden hun expertise.
Resultaat
Gedurende de week bespraken de 40 deelnemers hun huidige ervaringen, creatieve oplossingen, overeenkomstige uitdagingen en belangrijke lessen. Enkele algemene conclusies en waardevolle inzichten komen voort uit deze Afrikaanse regionale bijeenkomst. Deze zijn, onder andere:
Inzicht in en kennis over watergebruikers, regelgeving, vergunningverlening en handhaving zijn essentieel om tot duurzame financiering van stroomgebiedsbeheer te komen
Binnenlandse experts en expertise op het gebied van financiering en fondsenwerving zijn nodig in de Blue Deal partnerschappen om externe financiering te verkrijgen
We kunnen waterbeheer niet solitair realiseren, we hebben de gemeenschap, de partnerschappen en andere instellingen buiten de watersector nodig om de krachten te bundelen.
De Nederlandse aanwezige waterschappers deden kennis op over community-based werken en het meenemen van de bevolking bij besluitvorming. Ook deden zij inzichten op over werkmethoden rondom prijsstellingen voor waterbeheer.
De aanwezige partnerschappen zijn toegewijd om acties te verbeteren op het gebied van:
de betrokkenheid van belanghebbenden (watergebruikers) bij het prijsstellingsconcept
kennisdeling over methodes van dataverzameling binnen landen, aangezien dit essentieel is voor het vaststellen van tarieven en vergoedingen
bewustmaking en communicatie op een sociale inclusieve manier rond de voordelen en de waarde van water
lobbyen binnen de landen: zichtbaarder worden bij nationaal en lokale overheden om te pleiten voor het belang van goed watermanagement, binnen overlappende sectoren/beleid
Op donderdag 27 juni sprak Uniebestuurder Sander Mager namens de waterschappen op het Europese evenement ‘Resilient Regions: Healthy Water and Soil for our Citizens' in Brussel. De bijeenkomst was onderdeel van de Europese Green Week, met als centrale thema waterweerbaarheid in Europa. In zijn presentatie ging hij in op de zorgwekkende stoffen in ons water.
Aanpak bij de bron
Onder PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) vallen meer dan 15.000 chemische stoffen die slecht zijn voor mens en milieu en niet afbreken in de natuur. Voor een goede waterkwaliteit is het van belang dat de vervuiling door deze stoffen bij de bron wordt aangepakt. Dit kan via de Europese wetgeving, echter gaat dat op dit moment niet snel genoeg. Namens de waterschappen pleitte Mager voor een snelle implementatie van het zogenoemde restrictievoorstel (verbod) voor een groep PFAS.
Dit voorstel is ingediend door Nederland, Noorwegen, Zweden, Duitsland en Denemarken bij het Europees Chemicaliën agentschap ECHA. De waterschappen vinden een zo breed mogelijk verbod wenselijk. Hoe eerder de productie van PFAS stopt, hoe beter dit is voor de leefomgeving. Andere sprekers belichtten de problematiek rondom drinkwatervervuiling door PFAS, maar bijvoorbeeld ook een PFAS-vrije productie van zonnepanelen.
Sander Mager.
Bijdrage circulaire doelen
Een verbod op het gebruik van deze stoffen draagt niet alleen bij aan de gezondheid van mens en milieu, maar ook aan de circulaire doelen van de waterschappen. Dit lichtte Mager toe in zijn presentatie. Waterschappen willen in 2050 klimaatneutraal en circulair zijn. Ze zuiveren het rioolwater al steeds duurzamer en efficiënter, maar de druk op het water in Nederland neemt ook steeds meer toe. De waterschappen zien ook steeds meer schadelijke stoffen terug in het water. Naast PFAS zijn dat bijvoorbeeld plastics, rubber, medicijnresten en cosmetica.
Ieder jaar verschijnen bovendien duizenden nieuwe chemische stoffen. Veel van die stoffen eindigen vroeg of laat in het water of de bodem, een zorgwekkende trend die gekeerd moet worden. Een aanpak bij de vervuilingsbron kan hier veel in betekenen. Het water dat op de rioolwaterzuiveringsinstallatie binnenkomt bevat namelijk veel grondstoffen, en minder vervuiling zorgt voor schonere grondstoffen. Zo kunnen waterschappen achttien verschillende grondstoffen uit dit water terugwinnen, zoals cellulose, fosfaat, bioplastics en vetzuren, Kaumera en biomassa, maar bovenal het water zelf. Daarmee werken de waterschappen aan een gezond water- en bodemsysteem en een waterweerbaar Nederland en Europa.
Dutch Water Authorities
De Nederlandse waterschappen werken internationaal samen, onder andere met Europese partners. Daarnaast beïnvloedt Europese wetgeving nationale wetgeving en heeft het directe gevolgen voor de Nederlandse waterschappen. Dutch Water Authorities, Bureau Brussel, vertegenwoordigt de waterschappen in Europa.
Dutch Water Authorities, de internationale netwerkorganisatie van de 21 Nederlandse waterschappen, wil water hoger op de Europese politieke agenda om recht te doen aan de urgentie en het integrale en grensoverstijgende karakter.
Vooralsnog richt de EU zich voornamelijk op waterkwaliteit met de Kaderrichtlijn Water (KRW). Terwijl toenemend extreem weer ook steeds meer impact heeft op de waterbeschikbaarheid en leefbaarheid in Europa. Afgelopen maand waren de waterschappen met onder andere bestuurslid Luzette Kroon aanwezig tijdens de EU Green Week en Water Innovation Europe in Brussel om dat opnieuw te benadrukken.
Dutch Water Authorities zijn lid van Europese koepelorganisaties zoals: EurEau, SGI Europe, EWA, EUWMA en Water Europe. Onlangs stuurden de waterschappen samen met een brede coalitie van Europese belangenorganisaties een brief naar de Europese Commissie. Ze spreken hierin hun teleurstelling uit over het uitstellen van het Water Resilience Initiative (WRI). “Europa moet juist waterweerbaar worden”, aldus Kroon. “Op Europees niveau is een transitie van het waterbeheer en het beter vasthouden van water noodzakelijk. Extremer weer laat dat nu al in de praktijk zien. Het raakt alle landen in Europa en moet hoger op de agenda in Brussel. Dat blijven we benadrukken in onze gesprekken met Europese volksvertegenwoordigers”.
EU Green Week
Op 29 en 30 mei waren de waterschappen aanwezig bij de EU Green Week. Het evenement maakt deel uit van #WaterWIseEU, een campagne om een EU-breed gesprek over water, vandaag en in de toekomst, te stimuleren. Dit jaar stond het evenement in het teken van Water Resillience. Een onderwerp dat ook hoog op onze kennisagenda staat, omdat Nederlandse waterschappen hier veel van andere landen in EU kunnen leren. De waterschappen namen deel aan het hoofdevent en diverse partnerevents over onder andere financieringssystemen. Ook werd er genetwerkt met Europese volksvertegenwoordigers en bijgepraat met afgevaardigden van onder andere het ministerie van Binnenlandse Zaken en het Huis van de Nederlandse Provincies.
Water Innovation Europe
Water Innovation Europe is een jaarlijks terugkerend evenement van de Europese waterkoepel Water Europe. Thema’s die dit jaar onder andere aan de orde zijn gekomen waren circulariteit, waterschaarste en het samenspel tussen water en bodem. Tijdens het evenement van 17 tot en met 19 mei werden innovatieprijzen uitgereikt en in verschillende panels gediscussieerd over de uitdagingen in de watersector. Luzette Kroon was jurylid van één van de categorieën van de innovatie- awards. Ook nam ze deel aan panels tijdens diverse sessies. Ze heeft hier onder andere verteld over het principe water en bodem sturend en hoe dit in Nederland wordt toegepast. Tijdens de tweedaagse zijn contacten gelegd om verder te bouwen aan internationale kennisdeling. Deze ambitie is gesteld in de visie van de Dutch Water Authorities. Ook zijn er gesprekken gevoerd met Europese partners van de waterschappen.
Op maandag 3 juni bracht Anja Haga, Europarlementariër voor de ChristenUnie, een bezoek aan Wetterskip Fryslân en drinkwaterbedrijf Vitens. Het werkbezoek was op uitnodiging van de Unie van Waterschappen en Vewin (Vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland). Het stond in het teken van nationale en regionale thema’s rondom waterkwaliteit en -kwantiteit.
Brononderzoek naar PFAS-vervuiling
Haga werd ontvangen door onder anderen Luzette Kroon, dijkgraaf bij Wetterskip Fryslân en bestuurslid van de Unie van Waterschappen. Tijdens het werkbezoek was er onder meer aandacht voor een PFAS-brononderzoek van afgelopen maart en april. Het onderzoek wees uit dat de militaire vliegbasis in Leeuwarden een bron is van te hoge PFOS- en PFAS-lozingen in het gebied. Deze complexe situatie roept van alle kanten om aanpakgericht beleid.
Kroon vertelde onder meer over het plan van aanpak dat nu voor dit probleem loopt, in samenspraak met een saneringsplan van het ministerie van Defensie. Daarnaast was er aandacht voor watervervuiling door microplastics en voor de impact van de Groningse gaswinning.
Uitdagingen rondom toenemende verzilting
Na het bezoek aan het waterschap verplaatste de delegatie zich naar het buurtschap Spannenburg. Hier kregen zij een rondleiding bij de drinkwaterinstallatie van Vitens. Tijdens de rondleiding was er aandacht voor de lokale en nationale uitdagingen en ontwikkelingen rondom waterkwantiteit. Het gaan dan onder meer om de toenemende verzilting van het water en de groeiende druk op het drinkwaterbedrijf om altijd te zorgen voor voldoende waterbeschikbaarheid.
Europese verkiezingen
Het bezoek van de Europarlementariër was in aanloop naar de Europese Verkiezingen aanstaande donderdag 6 juni. De verkiezingen zijn ook voor de waterschappen en voor het water in Nederland van groot belang: de Europese wetgeving kent een grote doorwerking op het nationale beleid. De Europese Green Deal en de Kaderrichtlijn Water zijn hier duidelijke voorbeelden van. De waterschappen en drinkwaterbedrijven willen daarom hun belangen goed kenbaar maken op Europees niveau.
