Water Europe organiseerde 4 maart een studiemiddag over waterweerbaarheid in Europa. Tijdens deze dag sprak Jessika Roswall, Eurocommissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie, met verschillende Europese experts en belanghebbenden. Luzette Kroon woonde namens de waterschappen de bijeenkomst in Brussel bij. Het belangrijkste gespreksonderwerp was de Water Resilience Strategy: de Europese strategie om waterbestendig te worden.
Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen: “Waterweerbaarheid is inmiddels een belangrijk onderwerp op de agenda van de Europese Unie. Voor het eerst heeft Europa een Eurocommissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie (Roswell) aangesteld. Roswell ambieert om de Water Resilience Strategy in het tweede kwartaal van dit jaar te publiceren. Tijdens de bijeenkomst spraken wij ruim vier uur met Roswall over de uitdagingen rond water. Ook keken we naar oplossingen en kansen voor de toekomst van de watersector als input voor de strategie.”
Uitdagingen voor waterbeheer
De waterschappen zijn blij met dit Europese initiatief en benadrukken de urgentie om in Europees verband samen te werken aan waterweerbaarheid en grensoverschrijdend waterbeheer. De waterschappen wijzen er op dat extreem weer vaker voorkomt waardoor de uitdagingen voor waterbeheer toenemen. Ook blijft een effectieve bronaanpak van vervuiling, zoals bijvoorbeeld PFAS, op Europees niveau vooralsnog uit. Hiermee wordt de opgave om mensen te voorzien van voldoende en schoon water steeds groter. Rivieren als de Rijn, Maas en Schelde monden uit in Nederland. Dit maakt Nederland erg afhankelijk van bovenstroomse landen als het gaat om waterkwaliteit en -kwantiteit. Meersamenwerking binnen Europa is nodig, aldus de waterschappen.
Water Europe en Dutch Water Authorities
Het Europese netwerk Water Europe heeft meer dan 280 leden die werken aan innovatieve oplossingen voor waterbeheer. Luzette Kroon is binnen dit netwerk voorzitter van de Water Europe Community of Practice on Water-Smart River Basins. De Nederlandse waterschappen werken onder de naam Dutch Water Authorities actief samen met andere Europese organisaties. Ook in Brussel zetten ze zich in om ervoor te zorgen dat de belangen van Nederlandse waterschappen en drinkwaterbedrijven (Vewin) goed vertegenwoordigd worden.
Geïnteresseerd in het internationale werk van de waterschappen? Op donderdag 13 maart vindt de DWA Netwerkdag plaats. Hier staat de Water Resilience Strategy ook op de agenda.
Alle Nederlandse ontwikkelingshulp moet voortaan direct gericht zijn op de belangen van Nederland. Dit is de boodschap van minister Klever, die op 20 februari presenteerde hoe de aangekondigde bezuiniging van 2,4 miljard euro op ontwikkelingssamenwerking zal worden vormgegeven. Dit is een van de grootste bezuinigingen van dit kabinet. Wat betekent dit voor het grootste internationale programma van de waterschappen: de Blue Deal?
Watermanagement grotere prioriteit
Voldoende, veilig en betrouwbaar water is een voorwaarde voor stabiele samenlevingen, veerkrachtige gemeenschappen en economische groei. Dat wordt erkend in de beleidsbrief die vandaag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Dit kabinet zet daarom sterker in op watermanagement dan voorheen en wil daarbij een grotere rol voor het Nederlandse bedrijfsleven.
Betekenis voor de Blue Deal
De Blue Deal draagt precies bij aan de focus van de beleidsbrief: 20 miljoen mensen wereldwijd toegang geven tot voldoende, schoon en veilig water. Ook dragen de 17 partnerschappen van de Blue Deal bij aan een sterkere positie van Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en andere Nederlandse organisaties in de watersector in het buitenland. Omdat de Blue Deal een langlopend programma is (tot en met 2030), zullen de partnerschappen dus een belangrijke rol blijven vervullen in de uitvoering van de kabinetsplannen voor internationale samenwerking.
Impact op andere organisaties
Minister Klever heeft in haar beleidsbrief grote bezuinigingen aangekondigd voor veel andere projecten die de partners binnen het Blue Deal-programma kunnen raken. Zo komt er veel minder geld beschikbaar voor hulp op het gebied van klimaat, sociale initiatieven en multilaterale samenwerking. Hoe deze bezuinigingen naast de versterking van inzet op watermanagement precies zullen uitpakken, wordt de komende tijd uitgewerkt. Ook wordt de brief binnenkort door de Tweede Kamer behandeld en is er een kans dat de bezuinigingen op ontwikkelingshulp een rol spelen in de discussies rond de voorjaarsbegroting.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit 17 langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd. Dit doet de Blue Deal door het versterken van de waterautoriteiten in de landen waar we werken.
Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere met de Blue Deal, samen met Europese en andere internationale partners. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Er is vanuit het buitenland ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben met bijvoorbeeld watergovernance en bescherming tegen hoogwater.
Het kabinet is het beleid voor ontwikkelingssamenwerking voor de komende jaren aan het vormgeven. Daarom sloot Marieke van Nood, programmamanager van de Blue Deal, op 16 december aan bij een gesprek met Reinette Klever, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp. Daar liet Van Nood met een aantal voorbeelden zien hoe Dutch Water Authorities via de Blue Deal bijdraagt aan een sterkere positie van Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en andere Nederlandse organisaties in de watersector in het buitenland.
Blue Deal draagt bij aan speerpunten kabinet
Het huidige kabinet wil in de ontwikkelingssamenwerking voornamelijk focussen op een aantal speerpunten, waaronder watermanagement en voedselzekerheid. Het wil daarbij inzetten op het versterken van samenwerking en innovatie. Dutch Water Authorities ziet diverse mogelijkheden waarin de Blue Deal bijdraagt aan die punten:
Nederlandse handel versterken: De Blue Deal werkt samen met (regionale) waterautoriteiten in 15 landen. Om in deze landen ook daadwerkelijk projecten in de praktijk te brengen, is kennis en kunde nodig. Vanwege de hoogwaardige expertise van Nederlandse bedrijven op het gebied van watermanagement, zijn Nederlandse bedrijven vaak een logische partner voor adviesdiensten en het leveren van materieel.
Bijdragen aan stabiliteit in landen om Europa. Door regionale waterautoriteiten te versterken, kunnen deze instituties het waterbeheer in hun land beter uitvoeren, waardoor de leefomgeving en verbetert en de noodzaak tot migratie vermindert.
Nederlandse adviesbureaus en leveranciers in Ethiopië
In Ethiopië is de Nederlandse watersector, onder andere dankzij de langjarige capaciteitsopbouw van medewerkers van regionale waterautoriteiten en de Ethiopische ministeries in het Blue Deal-programma, in staat om een gedeelte van het enorme watermonitoringsnetwerk (meetinstrumenten) te leveren en adviesdiensten aan te bieden door verschillende adviesbureaus, zoals Acacia Water. Om te zorgen dat deze monitoringsdata ook gebruikt wordt voor beter waterbeheer, werkt de Blue Deal ook samen met NGO’s, zoals Woord & Daad. Van dit betere waterbeheer profiteren alle inwoners van de betreffende stroomgebieden, maar ook Nederlandse bedrijven in de landbouwsector die zich daar gevestigd hebben.
Eerdere investeringen effectief houden in Mozambique
In Mozambique zijn eerder voor meer miljoenen euros aan investeringen gedaan in rioolwaterzuivering en drainagekanalen, met Nederlandse bijdragen. Deze investeringen moeten worden onderhouden. Dit doet het Blue Deal-programma, dat de sanitatie-afdeling van Beira ondersteunt. In samenwerking met de Nederlandse ambassade, Invest International, RVO/Partners voor Water, Rode Kruis NL en VNG International voert de Blue Deal activiteiten uit op het gebied van kennisontwikkeling, assetmanagement, beheer en onderhoud. Zonder deze gezamenlijke ondersteuning zijn de eerdere investeringen niet effectief.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd. Dit doet de Blue Deal door het versterken van de waterautoriteiten in de landen waar we werken.
Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere met de Blue Deal, samen met Europese en andere internationale partners. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Er is vanuit het buitenland ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben met bijvoorbeeld watergovernance en bescherming tegen hoogwater.
Van 21 oktober tot en met 1 november 2024 organiseerden de Verenigde Naties (VN) in Colombia de Conference of the Parties (COP16) rond biodiversiteit. De Blue Deal, het programma van Dutch Water Authorities, was met een kleine delegatie aanwezig om het belang van regionale samenwerking door de waterautoriteiten te benadrukken, om samen de biodiversiteit te versterken. Erik de Ridder, watergraaf van waterschap De Dommel en penvoerder van Blue Deal Colombia, was onderdeel van de delegatie.
BlueDeal-vertegenwoordigers
Erik de Ridder nam deel aan de COP op uitnodiging van CVC en ASOCARS, partners van het BlueDeal-partnerschap met Colombia, genaamd InspirAgua. CVC is gevestigd in de Colombiaanse plaats Cali, waar de COP16 plaatsvond. Marieke van Nood, programmamanager van de Blue Deal, vertegenwoordigde het Blue Deal-programmabureau. Ook Meike van Ginneken, watergezant en stuurgroeplid van de Blue Deal, was aanwezig.
Wereldwijde aanpak
Tijdens de COP16 bespraken de VN-lidstaten de wereldwijde aanpak van biodiversiteitsverlies. Er werd onder andere gekeken naar het Global Biodiversity Framework uit 2022 waarin de doelen zijn vastgelegd om de wereldwijde afname van biodiversiteit tegen te gaan.
“Kleine stappen cruciaal”
De Ridder nam onder ander meer deel aan een panel over het integraal beheer van biodiversiteit en ecosystemen en de rol van governance en instituties. “Bij het implementeren van complexe doelen, zoals besproken op de COP, zijn kleine stappen cruciaal”, deelt hij. “Biodiversiteit zou een centraal thema moeten zijn in al ons overheidsbeleid, van landbouw tot verstedelijking. Alleen een integrale aanpak kan zinvolle oplossingen bieden en middelen beschikbaar maken voor uitvoeringsorganisaties. Ik ben geraakt door de manier waarop biodiversiteit in Colombia wordt gezien als een taak die zo natuurlijk en vanzelfsprekend is.”
“Waterkwaliteit moet op orde zijn”
Ook watergezant Van Ginneken benadrukt het belang van regionale én internationale samenwerking door de waterautoriteiten om de biodiversiteit te versterken. Tijdens een bezoek aan een lokale waterzuivering vertelt ze hierover: “Om de biodiversiteit te verbeteren, moet de kwaliteit van het water op orde zijn. De samenwerking van de Blue Deal met de beheerder van de lokale waterzuivering is een voorbeeld van hoe bilaterale samenwerkingen kunnen bijdragen aan een sterkere biodiversiteit en zo samen de doelen van de COP te bereiken.”
Internationale samenwerking en biodiversiteit
De Blue Deal-delegatie heeft tijdens de COP de banden met de Colombiaanse en andere partners versterkt. Daarnaast bood de COP de mogelijkheid om nieuwe inzichten te verkrijgen over biodiversiteit dankzij de lessen van internationale partners. Leren van andere landen staat namelijk hoog op de agenda van de Blue Deal. Bij het werk van de waterschappen spelen biodiversiteit en ecologie een belangrijke rol. Bij de inrichting en het beheer van bijvoorbeeld sloten en dijken versterken zij de natuur. De waterschappen kunnen dan ook helpen de Nederlandse biodiversiteit te versterken en daarmee de biodiversiteitscrisis tegen te gaan.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd.
Blue Deal Colombia
In Colombia streeft Blue Deal InspirAgua naar betere wateromstandigheden in het stroomgebied van de Rio Magdalena. InspirAgua werkt met nationale en regionale partners aan klimaatbestendig en sociaal inclusief waterbeheer. Het partnerschap zet in op het maken van werkende plannen voor stroomgebieden, een adequate crisisorganisatie, kennis en inzicht op basis van data, het zuiveren van afvalwater en preventie en handhaving van vervuiling.
Wat kunnen we leren van internationale samenwerking? Die vraag staat centraal in het nieuwe magazine van de Blue Deal: ‘Nieuwe perspectieven op watermanagement’. Het magazine werd op vrijdag 18 oktober uitgereikt tijdens de afsluiting van het leerprogramma Klimaat- en Innovatieprogramma Waterschappen Internationaal (KIWI) bij waterschap Rivierenland in Tiel.
Inzichten KIWI-leerprogramma
Flexibiliteit, omgaan met andere culturen, improviseren: zomaar een paar voorbeelden van waar de deelnemers aan werkten tijdens het KIWI-programma. In het kader van dit leerprogramma namen ze de afgelopen twee jaar deel aan de internationale partnerschappen van de Blue Deal. Op 18 oktober sloten ze het programma af en blikten ze terug op hun programma en de geleerde lessen.
Inhoudelijke kennis
Ook inhoudelijk kwamen de deelnemers met nieuwe inzichten terug, onder andere over stakeholdermanagement, bescherming tegen het water en omgaan met droogte. Er was daarnaast veel aandacht voor nature-based solutions. Hierbij wordt de natuur als oplossing ingezet voor problemen zoals overstromingen of erosie. Een deel van deze lessen delen ‘de KIWI’s’ in het nieuwe magazine, dat ze samen met het NWB Fonds en het Blue Deal-programmabureau maakten.
Peter van den Horn, clusterhoofd van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), vertelt wat het programma een collega van hem opleverde. “Het programma zorgt voor een andere blik op de technische eisen die we in Nederland aan oplossingen stellen. Hij brengt merkbaar nieuwe inzichten mee die hij in Vietnam heeft opgedaan. Bijvoorbeeld over de levensduur van een oplossing in verhouding tot de kosten. Dat is voor ons out of the box-denken. Het brengt discussie op gang in het team en dat wordt erg gewaardeerd door de collega’s.”
Wat is KIWI?
KIWI is een tweejarig leerprogramma om een impuls te geven aan klimaatadaptatie binnen de internationale projecten voor de Blue Deal. Het programma wordt gefinancierd door het NWB Fonds. Aan deze tweede editie van het programma deden 21 deelnemers mee. Er wordt momenteel gesproken over de voortzetting van het programma.
Wat is Blue Deal?
De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd.
Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere met de Blue Deal, samen met Europese en andere internationale partners. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Er is vanuit het buitenland ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben met bijvoorbeeld watergovernance en bescherming tegen hoogwater.
Op de hoogte blijven van de Blue Deal? Volg de Blue Deal op LinkedIn of meld je aan voor de (Engelstalige) nieuwsbrief door een mail te sturen naar info@bluedeal.nl.
Van 18 t/m 25 mei was het World Water Forum in Indonesië. Dutch Water Authorities (DWA) en de Blue Deal bezochten het forum met een kleine delegatie. Luzette Kroon, Uniebestuurder en voorzitter van de Blue Deal-stuurgroep, was het hoofd van de delegatie. Zij stemde haar agenda nauw af met Meike van Ginneken, de Nederlandse watergezant. Ze namen deel aan verschillende sessies en maakten afspraken met (potentiële) samenwerkingspartners.
Samen internationale wateruitdagingen aanpakken
“Tijdens het World Water Forum heeft Nederland de noodzaak van gezamenlijke actie kunnen uitdragen”, blik Kroon terug. “Droogte, extreme neerslag en watervervuiling zorgen voor grote uitdagingen. Niet alleen in Nederland en Europa, maar in de hele wereld. We hebben ons als land, en voor de waterschappen in het bijzonder DWA met het Blue Deal-programma, kunnen positioneren als een krachtige partner om de internationale wateruitdagingen het hoofd te bieden.”
“We voerden gesprekken over het belang van samenwerking binnen de gehele waterketen en duurzame financiering voor beheer en onderhoud”, vervolgt ze. “Ook benadrukten we tijdens diverse sessies het belang van bronaanpak, lokale implementatie en de uitvoering van de Water Action Agenda (de uitkomst van de VN Waterconferentie vorig jaar). Ik kijk terug op een succesvol forum.”
Blue Deal draagt bij aan continuïteit regionaal waterbeheer
Op het forum sprak de Nederlandse delegatie met medewerkers van de Blue Deal in de Palestijnse Gebieden, Zuid-Afrika, Peru en Indonesië. Allemaal benadrukten zij hoeveel de Blue Deal, vaak in combinatie met het WaterWorX-programma van de Nederlandse drinkwaterbedrijven, voor hen betekende. De langetermijnrelatie wordt als cruciaal ervaren en de inhoudelijke samenwerking draagt voor een belangrijk deel bij aan de continuïteit van het waterbeheer.
Verbeteren en beschermen stroomgebieden
Op het gebied van duurzame financiering voor beheer en onderhoud vroeg DWA onder andere aandacht voor climate-resilient watershed investments. Dit zijn investeringen gericht op het verbeteren en beschermen van stroomgebieden (watersheds), om deze bestand te maken tegen de effecten van klimaatverandering. Vaak in de vorm van nature-based solutions, bijvoorbeeld door herbebossing en aanplant van vegetatie om erosie te voorkomen en water vast te houden. DWA ging hiervoor onlangs al een samenwerking aan met The Nature Conservancy, VEI (WaterWorX) en het NWB Fonds. Deze samenwerking is tijdens het forum officieel gemaakt.
Gesprekken met ontwikkelingsbanken
De delegatie ging ook in gesprek met de Asian Development Bank (ADB) en de Islamic Development Bank. Dit zijn ontwikkelingsbanken met als doel de economie van Aziatische en Islamitische landen te bevorderen. Tijdens de gesprekken bleek de aanpak van climate-resilient watershed investments goed aan te sluiten. Daarnaast is er een toenemende interesse om meer te investeren op het gebied van watergovernance. De aanpak van de Nederlandse waterschappen heeft daarbij ook de interesse van de banken. Tijdens de International Water Week in Stockholm, eind augustus, spreken de Blue Deal en de ontwikkelingsbanken hier verder over.
Watervoetafdruk compenseren
Tijdens de VN Waterconferentie in 2023 in New York was DWA/Blue Deal betrokken bij de lancering van het Water Footprint Compensation platform. Tijdens het World Water Forum is hier opnieuw aandacht voor gevraagd. Het Water Footprint-concept streeft een ‘waterveilige’ wereld na, waarin watergebruikers hun verantwoordelijkheid nemen voor het herstellen van een gezonde watercyclus.
Zo kunnen bedrijven die veel water gebruiken hun watervoetafdruk compenseren. Dit geld kan gebruikt worden voor investeringen in waterbesparende of herstellende maatregelen. De BlueDeal doet hiervoor al een pilot in de Palestijnse Gebieden, met de BluElephant. Ook zijn er gesprekken gaande met Blue Deal Zuid-Afrika en is er zeker potentie binnen andere Blue Deal-partnerschappen.
Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit Koningin Máxima zijn op 18 oktober met trots ontvangen bij het wetland Blesbokspruit in Zuid-Afrika. In het bijzijn van minister Mchunu, van Water en Sanitatie. Het bezoek aan dit Blue Deal-project is het eerste onderdeel van hun driedaagse staatsbezoek aan Zuid-Afrika.
Het wetland lijdt onder een slechte waterkwaliteit, veroorzaakt door de waterhyacint, een woekerende waterplant. De koning en koningin zijn enthousiast over de creatieve oplossingen die Zuid-Afrikaanse en Nederlandse waterbeheerders samen onderzoeken bij de bestrijding van de waterhyacint. Dat gebeurt in het kader van de Blue Deal, het internationale programma van de 21 Nederlandse waterschappen en de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat.
Vlooien bestrijden de waterhyacint
Tijdens de rondleiding zag het koningspaar hoe de waterhyacint wordt verwijderd. Dat gebeurt niet alleen met de hand en met machines. Onderzoekers experimenteren hier met biologische bestrijding. Natuurlijke vijanden van de waterhyacint spelen daarbij de hoofdrol: vlooien uit Zuid-Amerika. Koning Willem-Alexander bezocht de kas waarin de vlooien worden gekweekt. En keek toe hoe deze uitgezet werden op de waterhyacint.
Ondernemers gebruiken waterhyacint als grondstof
In de tussentijd sprak koningin Máxima met een lokale ondernemer. Deze gebruikt de gedroogde waterhyacint om er manden en andere bruikbare producten van te vlechten en die te verkopen. De vrouw leidt ook anderen op in het vlechtwerk en het ondernemerschap. Dit initiatief sprak de koningin erg aan. Overigens wordt de waterhyacint niet alleen voor vlechtwerk gebruikt. Ook toepassingen op grotere schaal lijken kansrijk, bijvoorbeeld als grondstof voor briketten of geotextiel.
Jonge waterprofessionals en studenten helpen mee
Er valt nog veel te ontdekken en te leren binnen het project Blesbokspruit. Daarbij maakt de Blue Deal dankbaar gebruik van de innovatieve ideeën van studenten met een passie voor water van het internationale Wetskills-programma. Zij komen van over de hele wereld. Hun doel: innovatieve oplossingen vinden voor uitdagingen in het waterbeheer in een veranderende wereld. In Blesbokspruit presenteerde een Wetskills-deelnemer haar ideeën aan de koning.
Uitdagingen om van te leren, ervaringen om te delen
Kennis en ervaringen met elkaar delen, dat is wat de waterschappen doen in het Blue Deal-programma. Het project Blesbokspruit is daar een mooi voorbeeld van. Het gaat daarbij niet alleen om het oplossen van een geïsoleerd probleem. Waterbeheerders brengen hun deskundigheid bij elkaar en delen de resultaten, ook met andere regio’s met vergelijkbare problemen. Het Blue Deal-programma heeft partnerschappen in 15 landen. Het doel: voor 20 miljoen mensen wereldwijd de toegang verbeteren tot voldoende, schoon en veilig water.
Tweerichtingsverkeer
Door kennis uit te wisselen leren de Nederlandse waterschappen ook veel van de partnerschappen met andere landen. Zo heeft Nederland net als Zuid-Afrika te maken met invasieve exoten. Daarnaast kunnen de waterschappen veel leren op het gebied van droogte, waar Zuid-Afrika al veel ervaring mee heeft.
Van 20 t/m 24 augustus vertegenwoordigden Luzette Kroon en Emilie Sturm de Blue Deal tijdens de World Water Week in Stockholm. Daar namen ze deel aan sessies en spraken ze met onder andere de Islamic Development Bank over plannen voor investeringen. De week stond in het teken van het vervolg op de VN Waterconferentie in New York.
Luzette Kroon aan het woord tijdens een panelgesprek over het vervolg op het VN-congres
Kroon is bestuurslid van de Unie van Waterschappen en in die rol portefeuillehouder Internationaal en voorzitter van de Blue Deal. Sturm is programmamanager van de Blue Deal. De Blue Deal is het gezamenlijke internationale programma van de 21 Nederlandse waterschappen.
Sturm: “De week in Stockholm stond in het teken van het vervolg op de Water Action Agenda die tijdens het VN-congres is vastgesteld. Hoe gaat het nu met de toezeggingen die toen zijn gedaan? Wij waren, in aanloop naar het VN-congres, als Blue Deal de eersten die een toezegging voor de Action Agenda hebben gedaan, namelijk een verdubbeling van het geld en de inzet voor de Blue Deal.”
“We waren dus ook in Stockholm om te vertellen wat wij in de afgelopen 8 maanden sinds onze toezegging hebben gedaan. Luzette Kroon heeft daar tijdens de sessie ‘UN 2023 Water Conference: From voluntary commitments to impact’ over verteld in een panel. Ze vertelde onder andere hoe wij binnen de Blue Deal nog meer hebben ingezet op van elkaar leren. Als partnerlanden onderling, maar ook hoe Nederland van onze partnerlanden kan leren. Dat leren hebben we bijvoorbeeld gefaciliteerd door in juni een groot Blue Deal-congres te organiseren in Amsterdam. Daar waren 14 partnerlanden bij aanwezig. Ook hebben we meer ingezet op het leren van elkaar via Communities of Practice op verschillende thema’s.”
In New York vroeg de Blue Deal om aandacht voor investeringen in beheer en onderhoud. Hebben jullie daar in Stockholm ook aandacht aan besteed?
Sturm: “In New York hebben we een eerste sessie georganiseerd om met financiers in gesprek te gaan over dit onderwerp. Dat leidde onder andere tot een verkenning met de Islamic Development Bank. Inmiddels zijn we zover dat we de intentie tot een samenwerking hebben, waarbij de Islamic Development Bank wil investeren in een pilot in 2 van onze partnerlanden: Burkina Faso en de Palestijnse Gebieden. In Stockholm hebben we één-op-één hierover verder gepraat.”
Hadden jullie nog andere doelen in Stockholm?
Sturm: “We hebben de nieuwe watergezant, Meike van Ginneken, ontmoet. Zij is de opvolger van Henk Ovink. Ik nam deel aan het panel van Wavemakers. Hierin ging het erover hoe je jongeren een grotere rol kunt geven bij het oplossen van waterproblemen. Van Ginneken kondigde toen de Gamechangers Challenge aan, die volgend jaar tijdens de Olympische Spelen in Parijs wordt gelanceerd. Dit wordt een challenge die jongeren uitdaagt om met oplossingen te komen voor belangrijke waterthema’s. Ik heb toegezegd dat wij een prijs beschikbaar zullen stellen, waarbij de winnaar een feasibility study mag doen om te kijken of we de oplossing echt kunnen toepassen in de praktijk van een van onze partnerschappen.”
Hoe kijk je terug op de Water Week?
“Persoonlijk ben ik eigenlijk helemaal geen fan van congressen, maar ik merkte dat het ons programma toch echt verder helpt. Dit congres creëert een momentum voor de watersector om een vervolg te geven aan de afspraken die gemaakt zijn tijdens het VN-congres. Het is een soort schop onder de kont.”
“En ik ben ontzettend geïnspireerd geraakt. Onder andere door wat we kunnen leren van inheemse volkeren, waar in een aantal sessies aandacht aan werd besteed. Als waterschappen zijn we al lang bezig met Nature-based solutions, ook binnen de Blue Deal. Inheemse mensen weten daar veel meer van dan wij, hun manier van leven is mét de natuur leven. Toch worden zij in het waterbeheer vaak over het hoofd gezien, terwijl zij misschien wel de sleutel tot succes in handen hebben.”
Van 12 tot en met 14 juni vond het eerste Blue Deal-congres plaats. Deelnemers uit 14 landen kwamen op bezoek in Amsterdam en wisselden kennis uit over gezamenlijke uitdagingen. “Het Nederlandse model is geen blueprint voor de rest van de wereld.” Bekijk de video en blik terug op het congres.
Video-terugblik op het Blue Deal-congres
Het doel van het Blue Deal-congres? Elkaar leren kennen, zodat het in de toekomst nog makkelijker wordt om kennis uit te wisselen. Tussen Nederland en de Blue Deal-partnerlanden, maar ook tussen de partnerlanden onderling. Eén van de deelnemers: “Geld is niet de enige manier om iets voor elkaar te krijgen. Het draait om mensen die samenwerken om tot oplossingen te komen.”
Volledige programma
De dagen bestonden uit een volledig plenair programma op maandag, waarbij onder andere Peter Glas vertelde over het Nederlandse waterbeheer. Daarbij maakte hij wel een kanttekening: “Het Nederlandse model is geen blueprint voor de rest van de wereld.” Maar wellicht kan het model wel als inspiratie dienen. Ook was er een sessie over intercultureel samenwerken.
Op dinsdag gingen de deelnemers in kleinere groepen uiteen en konden ze workshops volgen over Water pricing, Water safety management, Stakeholder participation, Urban waste water management, Nature-based solutions, en Smart monitoring.
Op woensdag zagen de deelnemers het Nederlandse waterbeheer in de praktijk door een bezoek te brengen aan de Zandmotor, de Markermeerdijken of de Amsterdamse Waterleidingduinen. Op donderdag en vrijdag bezochten de partnerschappen afzonderlijk van elkaar de waterschappen waar zij mee samenwerken. Ook daar zagen ze meer van het Nederlandse waterbeheer in de praktijk.
Op 14 juni was het dag 3 van het Blue Deal-congres, de laatste dag van het gezamenlijke programma. Tijd om het Nederlandse waterbeheer in de praktijk te zien. De deelnemers konden daarom kiezen uit een excursie naar een van deze locaties: de Markermeerdijken, de Zandmotor of de Amsterdamse Waterleidingduinen. Een terugblik.
Amsterdamse Waterleidingduinen
“Bij het bouwen van steden zijn mensen altijd op zoek geweest naar hoe ze water konden aanvoeren,” vertelt de gids die de rondleiding door de Amsterdamse Waterleidingduinen doet. Hij geeft eerst een presentatie over hoe dat Nederlandse waterbeheer nou eigenlijk in elkaar zit. Vandaag gaat het niet zozeer over hoe de governance werkt – daar hebben de deelnemers maandag al meer over geleerd – maar over hoe Nederland sinds het ontstaan al bezig is met waterveiligheid én voldoende water. Een vrouw uit Kenia vraagt lachend: “Zijn jullie van plan om nog meer land te gaan droogleggen of vinden jullie het zo wel voldoende?”
Watermonitoring tijdens het bezoek aan de Amsterdamse Waterleidingduinen
Vragen over ons waterbeheer
De overige vragen laten duidelijk zien waar de landen zelf mee worstelen. Bijvoorbeeld de man uit Ethiopië die vraagt hoe Nederland afspraken maakt met de andere landen waar de rivieren doorheen lopen. Of de vrouw uit Kenia die vraagt wie er bepaalt hoe diep er geboord mag worden om grondwater op te pompen door bijvoorbeeld boeren en hoe dat dan werkt met regelgeving en handhaving. En een andere vraag uit het publiek: hoe voorkomen jullie vervuiling van het water?
Drinkwater
Hoewel de Amsterdamse Waterleidingduinen voornamelijk bestemd zijn voor drinkwater, kunnen de deelnemers er toch veel van leren voor hun werk. Bijvoorbeeld over zuivering met natuurlijke bronnen, zoals de duinen. Bovendien zijn in het buitenland drinkwater en ander waterbeheer niet altijd van elkaar gescheiden.
Een gids geeft uitleg over de Amsterdamse de Markermeerdijken
Markermeerdijken en Zandmotor
De andere groepen bezoeken 2 projecten die met waterveiligheid te maken hebben, de Markermeerdijken en de Zandmotor. Ook zij komen enthousiast terug van de locaties. In Ghana wordt momenteel ook gewerkt aan plannen om een eigen Zandmotor aan te leggen. De hele delegatie kiest er dan ook voor om aan deze excursie deel te nemen en meer te leren over het project en alvast met eigen ogen te zien hoe zo’n Zandmotor er uit komt te zien.
Het bezoek aan de Zandmotor van onder andere de Ghanese delegatie
Dagafsluiting
’s Avonds sluiten de deelnemers af met een diner en een optreden van de huisband van Waternet, waar uiteindelijk meerdere internationale gasten een stukje bij meespelen. En uiteraard, zoals dat hoort bij een internationaal feest, wordt er flink gedanst.
Op bezoek
De delegaties uit Argentinië, Burkina Faso, Colombia, eSwatini, Ethiopië, Ghana, Indonesië, Kenia, Mozambique, Palestijnse gebieden, Peru, Roemenië, Vietnam en Zuid-Afrika gaan de laatste 2 dagen van het congres op bezoek bij één van de 21 partnerwaterschappen.
