Uitdagingen waterbeheer leiden tot stijgende waterschapsbelasting

13 november 2023

De waterschappen staan voor steeds grotere uitdagingen. Om Nederland leefbaar te houden voor toekomstige generaties, zijn daardoor steeds meer investeringen nodig. En dat betekent een hogere rekening op de deurmat in 2024. Gezinnen met een eigen huis betalen volgend jaar gemiddeld bijna 50 euro meer aan hun waterschap. Eenpersoonshuishoudens in een huurwoning gaan gemiddeld ongeveer 20 euro meer betalen.

waterschapsbelasting: illustratie van huizen met bewoners en geldzakjes

Dit verwacht de Unie van Waterschappen na een inventarisatie onder de 21 waterschappen. De tarieven van de waterschapsbelasting zijn nog niet definitief, maar duidelijk is dat ze volgend jaar flink omhoog gaan. Dat komt vooral door investeringen die nodig zijn om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen en de hogere kosten van ingekochte goederen en diensten. Naast huishoudens gaan ook (agrarische) bedrijven en grondeigenaren meer belasting betalen.

Balanceeract

“Met steeds drogere zomers en tegelijk steeds vaker extreem natte periodes is het waterbeheer steeds meer een balanceeract voor waterschappen”, reageert Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “We werken hard aan veilige dijken en het beperken van watertekorten en -overlast. De waterkwaliteit staat ook nog eens onder druk in Nederland, door intensief landgebruik en doordat er steeds meer schadelijke stoffen in het water terechtkomen. Omdat we de problemen niet vooruit willen schuiven naar volgende generaties, investeren we fors. Bijvoorbeeld in waterbergingen, dijkversterkingen, het verbeteren van de waterkwaliteit en betere rioolwaterzuiveringen. Ook voor de komende jaren verwacht ik dat de tarieven zullen stijgen.”

Rekenvoorbeelden

Een gezin met een eigen huis met een WOZ-waarde van 250.000 euro betaalde in 2023 gemiddeld 371 euro. In 2024 wordt dat gemiddeld 416 euro. Voor een woning van 325.000 euro stijgt de waterschapsbelasting gemiddeld van 392 naar 441 euro. En voor een woning van 400.000 euro stijgt het bedrag gemiddeld van 413 naar 465 euro. De waterschapsbelasting van een alleenstaande huurder stijgt gemiddeld van 168 euro dit jaar naar 188 euro in 2024.

Verschillen per waterschap

De hoogte van de belasting verschilt per waterschap. Dat komt door de verschillende keuzes van de waterschapsbesturen en door de verschillen tussen de gebieden. Factoren zoals laag- of hooggelegen, stedelijk of landelijk gebied, de aanwezigheid van kwetsbare natuur en de hoeveelheid dijken beïnvloeden de opgaven van het waterbeheer. En daarmee ook de kosten in dat gebied.

Regelingen voor minima

Vincent Lokin: “Boven op de opgaven komen nog de hogere kosten van goederen en diensten die de waterschappen inkopen. Het is dus onvermijdelijk dat de belastingen stijgen, hoe vervelend dat voor onze belastingbetalers ook is. De waterschappen hebben oog voor degenen waarvan de bestaanszekerheid onder druk staat. Daarom zijn er voor mensen met een laag inkomen en onvoldoende spaargeld mogelijkheden voor kwijtschelding of betalingsregelingen.”

Definitieve tarieven

Dit bericht is gebaseerd op de tariefvoorstellen die de waterschappen momenteel bespreken. In de komende weken nemen de besturen een besluit over de definitieve belastingtarieven voor volgend jaar. Rond 1 maart 2024 versturen de meeste waterschappen hun belastingaanslagen.

> Bekijk hier of hieronder waarom we waterschapsbelasting betalen

Tussenbalans Kennisprogramma Zeespiegelstijging: Nederland voorlopig veilig

9 november 2023

Nederland is voorlopig veilig voor de stijgende zee, maar moet beter leren omgaan met verzilting en zorgen voor meer ruimte voor water. Dat staat in de tussenbalans van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) en de Deltacommissaris presenteren de tussenrapportage tijdens het Deltacongres in Groningen op 9 november.

De golven van de zee slaan tegen een pier.

Langetermijngevolgen en zoetwatervoorziening

De tussenbalans bevat de resultaten van de eerste fase van het kennisprogramma waarin is gekeken naar de langetermijngevolgen voor waterveiligheid en de zoetwatervoorziening in Nederland. En wat we nu al moeten doen om die gevolgen op te vangen.

Beter voorbereiden

Het stijgende zeewater dringt nu al in toenemende mate het binnenland in, wat de beschikbaarheid van zoet water onder druk zet. Daarop moet Nederland zich beter voorbereiden.

> Bekijk de samenvatting van de onderzoeken tot nu toe

Gevolgen voor regionaal waterbeheer

De Unie van Waterschappen wijst erop dat zeespiegelstijging grote consequenties heeft voor het regionale waterbeheer. Zo betekent een hogere zeespiegel een zwaardere belasting voor de waterkeringen zoals dijken, aan de kust maar ook landinwaarts bij rivieren en meren. Daarnaast komt er meer zout water vanuit de zee het land binnen via de ondergrond en rivieren (verzilting).

Nu al urgent

Jeroen Haan, portefeuillehouder Waterveiligheid in het bestuur van de Unie van Waterschappen: “De tussenbalans zeespiegelstijging leert ons dat zeespiegelstijging niet alleen een probleem van de toekomst is, maar nu al urgent is. Klimaatverandering leidt al tot een kleiner aanbod van en een hogere vraag naar zoet water. We moeten blijven investeren in waterveiligheid en waterbeschikbaarheid om Nederland veilig en leefbaar te houden. Waterschappen pleiten bij het Rijk voor een langetermijnvisie voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. In alle ruimtelijke plannen waar nu gesprekken over plaatsvinden, moet ruimte worden gereserveerd voor dijkversterkingen en voor het opvangen van zoet water. Dijken zullen in de toekomst hoger en breder moeten worden. Dat gaat ruimte en geld kosten. Hiervoor moet onder andere voldoende budget in het Deltafonds worden gereserveerd.”

Kennisprogramma Zeespiegelstijging

Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging is een initiatief van het ministerie van I&W en de Deltacommissaris. Het is in 2019 gestart en loopt door tot en met 2025. Het Kennisprogramma is opgebouwd uit twee fasen. De eerste fase wordt nu afgerond met de publicatie van de tussenbalans. In de tweede fase van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging wordt er ingezoomd op de effecten van zeespiegelstijging op sectoren zoals drinkwater, landbouw en wonen en wat nodig is om ons aan te passen aan een versnelde zeespiegelstijging. Ook wordt het onderzoek aangevuld met de effecten op de regionale watersystemen en waterkeringen. De resultaten van fase 1 en fase 2 worden gebruikt bij de herijking van het Deltaprogramma die in 2026 wordt afgerond. Zo wordt stapsgewijs gekeken welke aanpassingen nodig zijn om Nederland veilig te houden voor overstromingen en de zoetwatervoorziening op peil te houden.

Deltacongres

De Deltacommissaris organiseert elk jaar het nationaal Deltacongres voor iedereen die professioneel betrokken is bij (de uitvoering van) het nationaal Deltaprogramma. Het 14e nationaal Deltacongres is op 9 november in Groningen. Diverse waterschappen zijn betrokken bij de organisatie. De waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s organiseren excursies naar diverse waterprojecten. Ook leveren diverse waterschappen een bijdrage aan deelsessies tijdens dit grote evenement.

> Meer over het Deltacongres 2023

Hoe gaan de waterschappen om met de vele regen?

De afgelopen weken ging er geen dag voorbij dat het niet regende. In delen van het land was de regelval 3 keer zoveel als gebruikelijk, en afgelopen week viel er al bijna evenveel neerslag als normaal in de hele maand november. Hierdoor zijn de grondwaterstanden overal in het land aangevuld en tot boven normaal gestegen. De waterschappen slaan het water zoveel mogelijk op in het water- en bodemsysteem voor drogere periodes.

Regen polderweg staat blank

Al bijna het hele jaar houden de waterschappen hogere waterpeilen aan in sloten en beken. Dit om het water daar langer vast te houden en in de bodem te laten infiltreren. Maar de hoeveelheden regen van oktober en november zijn te groot om volledig op te slaan tot het volgende droogteseizoen. Dat vraagt te veel ruimte. Om in deze omstandigheden droge voeten te houden, is afvoer naar de zee en grote rivieren nodig.

Waterberging en extra pompen in Delfland

In het hoogheemraadschap van Delfland viel er vrijdag 3 november 50 millimeter regen in een half etmaal. Het gebied is door de regen van afgelopen weken al verzadigd en door de bladeren op de weg raken putten snel verstopt. Het waterschap heeft waterbergingen en extra pompen ingezet om de overlast en schade te beperken. Daarnaast verlaagt het waterschap de waterpeilen om bufferruimte te creëren. Sinds afgelopen maandag zijn de waterpeilen er weer op normaal niveau.

Wateroverlast polders Rijnland

In het hoogheemraadschap van Rijnland zorgde de neerslag voor wateroverlast in meerdere (akkerbouw)polders. Het waterschap is in het gebied aanwezig om de situatie op te nemen en treft waar nodig maatregelen, zoals het plaatsen van tijdelijke pompinstallaties.

9 noodpompen in Hollands Noorderkwartier

In het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier ervaren verschillende dorpen overlast van de hoge grondwaterstand. Het waterschap treft meerdere maatregelen om het water snel naar zee en het IJssel- en Markermeer af te voeren. Zo verwijderde het een slootdam op Texel en opende het de Kooysluis van het Amstelmeer. De 4 gemalen in het gebied pompen samen 8.000 m3 water per minuut weg. Dat zijn iedere minuut 3 Olympische zwembaden. Vanwege de grote hoeveelheid neerslag kregen de gemalen ondersteuning van 9 noodpompen. De situatie is daarmee beheersbaar.

Friesland en Terschelling

Wetterskip Fryslân zette afgelopen dagen op verschillende plekken extra pompcapaciteit in om het teveel aan water uit de polders af te voeren naar de Waddenzee. Vanwege de weersverwachting heeft het waterschap de waterstand preventief verlaagd.

> Lees meer over extreme neerslag in Nederland

Tweede Kamerverkiezingen: laatste verkiezingsprogramma’s geanalyseerd op waterthema’s

8 november 2023

Alle verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen zijn bekend. We bekijken van de laatst verschenen programma’s wat ze schrijven over water. In deze analyse de programma’s van D66, SGP en NSC.

Sloot met waterplanten en daarover heen blauw potlood met rode punt en de term Water

Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s over waterthema’s als schoon en voldoende water, waterveiligheid, water en bodem sturend en over de waterschappen? Deze analyse geeft een aantal highlights, maar is niet volledig. Kijk voor de volledige verkiezingsprogramma’s op de websites van de politieke partijen.

Andere analyses

Eerder keken we al wat VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, JA21, Volt en GroenLinks-PvdA in hun verkiezingsprogramma’s hebben staan op het gebied van water.

> Bekijk de analyse van VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, JA21, Volt en GroenLinks-PvdA

Ook maakten we een analyse van de programma’s van BBB, ChristenUnie, Forum voor Democratie en PVV.

> Bekijk de analyse van BBB, ChristenUnie, Forum voor Democratie en PVV

Schoon water

SGP schrijft over de Kaderrichtlijn Water (KRW): “Doelen voor de KRW moeten snel zodanig aangepast worden dat ze rekening houden met de haalbaarheid en achtergrondbelasting (dit zijn belastingen als gevolg van natuurlijke processen, zoals nutriënten door veenafbraak, red.). Het one out – all out-principe moet van tafel. Met tientallen normen per waterlichaam is het in een dichtbevolkt land als Nederland lastig om een honderd procent score te realiseren.” D66 wil dat Nederland zich maximaal inspant om aan de KRW te voldoen. NSC wil “strengere afspraken maken met buurlanden over de waterkwaliteit van de Rijn, de Maas en de Schelde”.

Waterkwantiteit

D66 besteedt in het verkiezingsprogramma veel aandacht aan (grond)waterpeilen en waterbuffers. Er staat onder andere: “We hebben meer ruimte nodig om water op te slaan. Door ruimte aan te wijzen voor wateropslag (buffers) kunnen we het water beter beheren (…). We kijken zowel naar ruimte in het buitengebied als in stedelijk gebied.” SGP schrijft over dit onderwerp: “Vasthouden van water verdient meer aandacht in planprocessen en de gebiedsprogramma’s op basis van het nationaal programma landelijk gebied. In stedelijk gebied en op hoge gronden zijn waterinfiltrerende voorzieningen nodig.” En NSC: “De beschikbaarheid van zoet water moeten we vergroten door water langer vast te houden en meer ruimte te creëren voor waterberging.”

Dijken

Ook over waterveiligheid hebben de 3 partijen hun opvattingen. “We blijven inzetten op het verbeteren van de bescherming tegen wateroverlast. (…) We maken daarbij gebruik van natuurlijke oplossingen in lijn met de filosofie van Ruimte voor de Rivieren”, schrijft D66. NSC vindt dat er een nieuw Deltaplan nodig is om het land te beschermen tegen overstroming en om in te spelen op wateroverlast, bodemdaling én droogte. De SGP wil dat het budget voor het Deltafonds meebeweegt met de opgave. En dat bij waterveiligheidsprojecten gekeken wordt naar de koppeling met andere doelen, zoals een betere leefomgeving.

Water en bodem sturend

Om dure ingrepen in de toekomst te voorkomen en huizen, voorzieningen, bedrijven en andere functies op de juiste plek neer te zetten, is het principe ‘bodem en water sturend’ leidend, schrijft D66. NSC wil in landsdelen die kwetsbaar zijn voor overstroming vanuit zee en rivieren geen vitale functies concentreren.

Waterschappen

NSC schrijft dat ze de waterschappen koesteren. “Ze waarborgen de bestuurlijke aandacht voor veiligheid tegen overstroming en waterbeheer. Dit is een bestaansvoorwaarde voor ons land.” SGP is het hiermee eens: “De waterschappen spelen al eeuwenlang een cruciale rol in het waterbeheer. Aan de eigensoortige positie van dit bestuursorgaan mag daarom niet getornd worden!” De partij is bovendien voorstander van geborgde zetels voor boeren, natuurorganisaties en bedrijven. D66 wil dat de vergoeding van raads- en Statenleden en leden van het algemeen bestuur van de waterschappen wordt verhoogd.

Landelijk Veiligheidsbeeld Primaire Waterkeringen naar Tweede Kamer

Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat stuurde woensdag 8 november het Landelijk Veiligheidsbeeld Primaire Waterkeringen naar de Tweede Kamer. Hierin duidt hij de beoordelingen van de primaire waterkeringen, zoals duinen en dijken. Veel keringen vragen om versterking om in 2050 te voldoen aan de nieuwe, strengere waterveiligheidsnormen. De opgave is groter dan verwacht, ook financieel gezien.

primaire waterkering: dijk in polder met blauwe lucht en wolk

Jeroen Haan, portefeuillehouder Waterveiligheid in het bestuur van de Unie van Waterschappen, steunt de bevindingen van de minister. “Op dit moment vindt de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken plaats: het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Hiermee zorgen de waterschappen en Rijkswaterstaat dat in 2050 alle primaire waterkeringen voldoen aan de nieuwe normen voor waterveiligheid. Voor de werkzaamheden tot 2028 zijn financiële afspraken gemaakt met het Rijk. Voor de periode tot 2050 moeten die worden gemaakt in de komende kabinetsperiode, zeker nu uit de beoordelingen blijkt dat de opgave groter is dan verwacht.”

Zorg voor voldoende ruimte

De Unie van Waterschappen roept de minister en het Rijk op om verder te kijken. Haan: “Het klimaat verandert en daar moeten we tijdig op anticiperen. Dat vraagt om een langetermijnvisie voor de ruimtelijke inrichting en de waterveiligheid in Nederland na 2050. In alle ruimtelijke plannen moeten we daarom nu al ruimte reserveren voor dijkversterking en wateropvangen. In de toekomst zijn hogere en bredere dijken nodig. Naast geld kost dat veel ruimte.”

3500 kilometer aan primaire waterkeringen

Ongeveer 3500 kilometer aan primaire waterkeringen beschermt Nederland tegen overstromingen: van de zee, grote rivieren, meren en plassen. Met de lage ligging van ons land en het veranderende klimaat is en blijft waterveiligheid topprioriteit. De waterschappen en Rijkswaterstaat inspecteren, onderhouden en versterken de waterkeringen in Nederland permanent. Ze werken hiervoor intensief samen met ministeries en andere partners.

Nieuwe veiligheidsnormen zijn strenger

Sinds 2017 gelden er in Nederland nieuwe, strengere normen voor waterveiligheid. Deze gaan uit van de kans op het bezwijken van een dijk en houden rekening met de effecten van klimaatverandering en de gevolgen van een overstroming . Hoe groter de te beschermen waarde, hoe kleiner de overstromingskans mag zijn. En dus hoe strenger de norm. Op basis van het oordeel wordt onderzocht welke maatregelen nodig zijn om aan de nieuwe veiligheidsnormen te voldoen.

Landelijke beoordelingsronde primaire waterkeringen

De eerste Landelijke Beoordelingsronde Overstromingskans van primaire waterkeringen (LBO-1) werd in januari 2023 afgerond. Hierin beoordeelden de waterschappen en Rijkswaterstaat de Nederlandse primaire waterkeringen volgens de nieuwste, strengere veiligheidsnormen die in 2050 gelden. In juni publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) als toezichthouder een feitelijke rapportage over de beoordelingsresultaten. Daaruit bleek dat 38% van alle trajecten al voldoet aan de strengere eisen. Keringen die nog niet voldoen, zijn op dit moment veilig door het werk van de beheerders. Ze worden op termijn versterkt in het HWBP. Alle resultaten en de voortgang zijn online inzichtelijk op het waterveiligheidsportaal.

Start nieuwe beoordelingsronde 2023-2035

Primaire keringen worden iedere 12 jaar volgens de wet beoordeeld op basis van de meest actuele kennis, zoals nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI. De waterschappen en Rijkswaterstaat starten in 2023 met de voorbereidingen op een nieuwe beoordelingsronde tot 2035 (LBO-2). Ze doorlopen het hele proces opnieuw. Daarbij maken ze gebruik van de resultaten en ervaringen uit de eerste beoordelingsronde.

> Bekijk de Kamerbrief

4 waterschappen in top 25 duurzame aanbesteders

7 november 2023

In de top 25 duurzame aanbesteders staan dit jaar 4 waterschappen. Hoogheemraadschap van Rijnland behaalde de derde plaats en waterschap De Dommel de twaalfde. Waterschap Hollandse Delta staat op plek 17 en waterschap Hunze en Aa’s op plek 22.

3 bouwvakkers met oranje jassen en een helm lopen op een bouwplaats waar hijskranen staan.

Dit jaar brengt het Aanbestedingsinstituut Bouw en Infra, een initiatief van Bouwend Nederland, voor de vijfde keer een ranglijst uit van aanbestedende diensten die waardevolle innovaties aanjagen door marktpartijen uit te dagen op duurzaamheid. Deze editie omvat de jaren 2021 en 2022.

Brons voor Rijnland

Noord-Brabant haalde de hoogste score, maar de verschillen met de nummers 2 (provincie Utrecht), 3 (hoogheemraadschap van Rijnland) en 4 (gemeente Eindhoven) zijn kleiner dan ooit. Het hoogheemraadschap van Rijnland heeft 19 duurzame gunningen gedaan op 20 aanbestedingen. In het juryrapport van Rijnland staat: ‘Een hogere gemiddelde score dan vorig jaar en weer een stukje ingelopen op de winnaar. Bij 19 van de 20 aanbestedingen werd duurzaam gegund. De consequente vraag naar het gebruik van schoon materieel bezorgt hoogheemraadschap van Rijnland wederom een podiumplaats.

Bordje met daarop de 3e prijs voor het hoogheemraadschap van Rijnland van de Top 25 meest duurzame publieke opdrachtgevers.

Een stijgende lijn

Waterschap De Dommel stond vorig jaar op 24 en is opgeklommen naar plek 12. Waterschap Hollandse Delta steeg van plek 20 naar plek 17. De top 25 telt 9 nieuwkomers, waaronder waterschap Hunze en Aa’s op plek 22.

> Bekijk de volledige top 25 en toelichting op de scores op de website van Bouwend Nederland

Duurzaam opdrachtgeverschap

In 2021 hebben de waterschappen besloten tot een gezamenlijke aanpak op het gebied van duurzaam opdrachtgeverschap. Deze aanpak is vastgelegd in de strategie Duurzaam Opdrachtgeverschap Waterschappen. Daarin staat hoe de waterschappen hun duurzame ambities vertalen naar hun opdrachten aan de markt. Hiermee draagt deze strategie bij aan de doelstelling om op termijn klimaatneutraal en circulair te gaan werken.

> Meer over de strategie Duurzaam Opdrachtgeverschap Waterschappen

Verkiezingsdebat Water: 3 stellingen over waterkwaliteit

Maandag 6 november was het Verkiezingsdebat Water in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag. Onder leiding van moderator Maarten Bouwhuis gingen 8 (kandidaat-)Kamerleden met elkaar in gesprek over 3 stellingen rond het thema waterkwaliteit. De Unie van Waterschappen en Vewin organiseerden het debat voor 145 aanwezigen.

Verkiezingsdebat Water in Waterpoort met Kamerleden en kandidaat-Kamerleden

In hun openingswoord pleitten voorzitters Rogier van der Sande (Unie van Waterschappen) en Peter van der Velden (Vewin) voor verstandige keuzes rond waterkwaliteit. Ze vragen om actiegericht beleid van de aankomende politici. Aanwezig bij het Verkiezingsdebat Water waren Erik Haverkort (VVD), Tjeerd de Groot (D66), Pieter Grinwis (ChristenUnie), Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA), Eva van Esch (Partij voor de Dieren), Henk van der Wind (SGP), Jan Swaag (BBB) en Johan Goos (CDA). Ook Mario Jacobs, dijkgraaf van waterschap Aa en Maas, en Paulien Pistor, algemeen directeur van drinkwaterbedrijf PWN, namen deel aan het gesprek.

Stelling 1: PFAS-verbod per 2025

Meerdere partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, ChristenUnie en Partij voor de Dieren, willen strengere handhaving en de vergunningen voor PFAS-lozing aan banden leggen. Over de rol van het bedrijfsleven verschillen de partijen van mening: de VVD wil samen optrekken, de Partij voor de Dieren juist een landelijke regie.

Stelling 2: Rijk moet bijdragen aan medicijnfilter voor waterzuivering

De vervuiler betaalt: dat is de gedeelde reactie van de Partij voor de Dieren en de ChristenUnie. Zij vinden dan ook dat juist de farmaceutische industrie moet bijdragen. De VVD wil voorkomen dat de medicijnen hierdoor duurder worden. Ook de BBB wil voorkomen dat de rekening bij de burger terechtkomt.

Stelling 3: verplichtende maatregels voor vervuilers

Over dit punt zijn de meningen het meest verdeeld. Zo is D66 voor een kringlooplandbouw: minder regels voor de boeren. Ook de ChristenUnie wil voorkomen dat we doorschieten in extra regels. GroenLinks-PvdA denkt juist dat we niet aan dwang ontkomen om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. De SGP wil meer stimulerende maatregelen en blijvend grasland als natuurlijk waterfilter.

Wat vinden de waterschappen?

De waterschappen investeren jaarlijks € 640 miljoen in steeds betere rioolwaterzuivering. Tegelijkertijd komen er nog steeds te veel schadelijke stoffen in het Nederlandse oppervlaktewater terecht. Pas wanneer die stoffen minder of helemaal niet meer in het water komen, kan de waterkwaliteit in Nederland echt verbeteren.

Bronaanpak: milieubewust stoffenbeleid

“We investeren volop in zuivering, maar wanneer er schadelijke stoffen in het water terecht blijven komen, zijn die investeringen nooit voldoende,” concludeert Rogier van der Sande. “De waterschappen pleiten daarom voor een bronaanpak: wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. De waterschappen willen een milieubewust stoffenbeleid verankerd zien in wetgeving. Met als uiterste middel wettelijke verboden op schadelijke stoffen en nutriënten.”

> Lees meer over het standpunt van de waterschappen

EUWMA: Italië nieuwe voorzitter en focus op kennisuitwisseling

3 november 2023

Van 22 tot en met 24 oktober was de jaarlijkse algemene ledenvergadering van de European Union of Water Management Associations (EUWMA) in Rome. De Unie van Waterschappen is verantwoordelijk voor het secretariaat van de Europese koepelorganisatie van publieke waterbeheerders. Tijdens de vergadering werd Italië aangesteld als nieuwe voorzitter van de EUWMA en lag de focus op internationale kennisdeling.

Werkbezoek EUWMA leden aan Rome

De EUWMA vertegenwoordigt publieke, lokale en regionale waterbeheerorganisaties uit 10 Europese landen. Dit zijn België, Italië, Hongarije, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Portugal, het Verenigd Koninkrijk, Roemenië en Nederland. De focus van de vergadering lag op kennisuitwisseling en de uitdagingen voor het Europese waterbeheer.

Italië nieuwe voorzitter

Tijdens de vergadering presenteerden de Italiaanse collega’s hun prioriteiten voor hun aankomende voorzittersjaar. Ook werd besloten om de jaarlijkse Young Professionals Meeting uit te breiden, om zo het netwerk van jonge professionals te versterken. “We kiezen hiermee voor een toekomstbestendig kennisplatform”, zegt Luzette Kroon, portefeuillehouder internationaal in het bestuur van de Unie van Waterschappen en lid van EUWMA. “In heel Europa werken knappe koppen en gouden handjes aan het waterbeheer van de toekomst. Het is nuttig dat zij elkaar treffen en we als landen samen optrekken in de grote uitdagingen waar we voor staan.”

Focus op kennisuitwisseling

“Afgelopen zomer hebben veel Europese landen wederom te maken gehad met extreem weer”, aldus Meindert Smallenbroek, secretaris-generaal van de EUWMA en algemeen directeur van de Unie van Waterschappen. “Overal in Europa worstelen we met het veranderende klimaat en de soms omvangrijke gevolgen hiervan. Het is van belang om samen te kijken hoe we omgaan met lange periodes van droogte of juist veel neerslag. Om zo de juiste oplossingen te vinden voor het watersysteem.”

Wat is de EUWMA?

De EUWMA werd in 1996 opgericht om de samenwerking tussen Europese waterbeheerorganisaties te bevorderen. De organisatie verstrekt relevante informatie, standpunten en beleidsdocumenten aan nationale regeringen, de Europese Commissie, het Europees Parlement en andere relevante instellingen. Daarnaast bevordert de EUWMA kennisuitwisseling tussen de internationale leden.

> Lees meer over de EUWMA

> Bekijk het EU-webinar over onder meer de Europese verkiezingen

Waterschappen aanwezig op InnovatieExpo

2 november 2023

Op 2 november was de InnovatieExpo 2023 in de Van Nelle Fabriek in Rotterdam. Ook de waterschappen waren erbij. Luzette Kroon, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, en Peter Verlaan, directeur bij waterschap Aa en Maas verzorgden een subsessie. Waterschap Vechtstromen was vertegenwoordigd op het Twentse Klimaatplein.



Tijdens de InnovatieExpo maakten de 2.000 deelnemers kennis met 40 sprekers en 80 innovaties. Ook de waterschappen deden mee met diverse innovatieve projecten. Studenten van de hogeschool Saxion uit Enschede ontwierpen samen met onder meer waterschap Vechtstromen een innovatief klimaatplein dat voorzien is van veel groen, schaduw en een regentuin. Luzette Kroon, portefeuillehouder innovatie in het bestuur van de Unie van Waterschappen, gaf samen met Peter Verlaan, directeur bij waterschap Aan een Maas, een presentatie over de waterschappen als innovator.

Aanjagers voor innovatie

“De waterschappen bestaan uit echte doeners. Onze medewerkers staan met de laarzen in de klei en zijn dag en nacht bezig met gezond en voldoende water en het beschermen van de inwoners en het land tegen overstromingen. Hierbij kijken we vooruit en innoveren we,” legt Kroon uit. “Overheden zijn daarbij een grote aanjager voor innovatie. We bepalen een groot deel van de Europese economie en maken de regels voor het innovatieklimaat. Daarnaast jagen we onderzoek en kennisontwikkeling na.”

Innovatieve overheden

“De waterschappen werken al 800 jaar aan sterke dijken, schoon en voldoende water. Met zo’n leeftijd is je imago al snel een beetje stoffig, maar niets is minder waar,” vult Verlaan aan. “Er zijn de afgelopen jaren veel rollen bijgekomen voor de waterschappen. We zijn niet alleen waterbeheerder. We zijn ook energieleverancier, dragen bij aan klimaatneutraliteit, zijn grondstoffenproducent, slibverwerker en zoetwaterleverancier. Ons werk is dan ook uiterst dynamisch en avontuurlijk.”

InnovatieExpo

Het innovatieprogramma InnovatieX (voorheen Innovatie-Estafette) verbindt bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en de overheid. Om samen de innovatiekracht op maatschappelijke transities binnen de fysieke leefomgeving, waaronder water en bodem, te vergroten organiseert het de InnovatieExpo.

Waterinnovatieprijs

Luzette Kroon en Peter Verlaan gaven in hun subsessie ook aan dat de waterschappen altijd op zoek zijn naar nieuwe manieren om waterbeheer beter, goedkoper en duurzamer te maken. De waterschappen organiseren in dat kader om het jaar een Waterinnovatieprijs. Ken of werk jij ook aan een waterinnovatie? Waterschappers, bedrijven, start-ups, kennis- en onderwijsinstellingen, non-profitorganisaties en frisdenkers van jong tot oud worden uitgenodigd om hun innovatie in te dienen voor de Waterinnovatieprijs 2023/24. Dit kan tot 12 november. De prijsuitreiking is op 1 februari 2024 tijdens het Waterinnovatiefestival in Utrecht. Kijk voor meer informatie op waterinnovatieprijs.nl of winnovatie.nl.

Waterschappen bereiden zich voor op storm Ciarán

Donderdag 2 november komt storm Ciarán via Frankrijk en Engeland naar Nederland. In delen van het land geldt code geel of oranje vanwege zware windstoten. De waterschappen nemen maatregelen.



Vanaf het einde van de ochtend staat er voor Zeeland code oranje uit vanwege zeer zware windstoten van 100-110 km/u. De windstoten komen uit een zuidelijke richting. Vanmiddag breiden deze condities zich noordwaarts uit en staat er ook code oranje uit voor de kustgebieden van Zuid-Holland, Noord-Holland, het IJsselmeer en voor het westen van het Waddengebied. Vanavond neemt de wind van het zuiden uit geleidelijk af en geldt er code geel voor windstoten van 75-90 km/u, in de kustgebieden van 90-100 km/u.

Wat doen waterschappen?

De waterschappen zijn alert en houden de waterstanden nauwlettend in de gaten. Wanneer het nodig is, nemen ze maatregelen.

Sluizen sluiten?

De kust tussen Hoorn en Enkhuizen staat haaks op de windrichting. Hier is de verwachting dat de wind het Markermeerwater zal opstuwen. De dijken kunnen dat prima aan. Het opstuwende water en het daarmee verhoogde waterpeil kan wel voor overlast zorgen. Om achterliggende lage kades maar ook woonboten en hun aansluitingen te beschermen, heeft de gemeente Hoorn preventief de Kleine Sluis gesloten. Het hoogheemraadschap heeft de sluis Broekerhaven en de Grote Sluis in Hoorn gesloten. De Sassluis in Enkhuizen wordt nauwlettend in de gaten gehouden.

> Lees verder op de website van Hollands Noorderkwartier

Klaar voor het stormseizoen

Het gebied van het hoogheemraadschap van Delfland ligt grotendeels onder de zeespiegel. Delfland controleert de duinen, dijken en kades regelmatig en voert onderhoud en dijkversterkingen uit waar nodig. De duinen en Delflandsedijk langs de kust zijn klaar voor het stormseizoen.

> Lees verder op de website van Delfland

Invloed op wegverkeer

Waterschap Hollandse Delta verwacht geen stormvloed op zee en geen hoge waterstanden in de rivieren binnen het gebied. Het waterschap beheert ook wegen en waarschuwt voor zware windstoten die invloed kunnen hebben op het wegverkeer. Ook kunnen boomtakken afbreken en voorwerpen rondvliegen.

> Lees verder op de website van Hollandse Delta

Winterpeil

De medewerkers van waterschap Scheldestromen (Zeeland) zijn extra alert op eventuele schade en onveilige situaties door afgewaaide takken, mogelijke schade aan dijken en duinen en verstoppingen in sloten door inwaaiend blad of maaisel. Toch is de windrichting (zuid) voor deze regio gunstiger dan wind uit het noorden of noordwesten. Zeker in Zeeuws-Vlaanderen kan bij wind uit het zuiden het water makkelijker afgevoerd worden en is er geen last van opstuwing. Het waterpeil in de Zeeuwse sloten staat nagenoeg overal op winterpeil (lager) zodat het waterschap ook is voorbereid op de voorspelde hoeveelheid neerslag van de komende dagen.

Overstroomik.nl

Tussen oktober en mei komen storm en hoogwaterstanden het meest voor, dit noemen we het stormseizoen. De waterschappen houden gedurende het hele jaar de dijken en kades goed in de gaten, om overstromingen te voorkomen. Op overstroomik.nl zijn de gevolgen van een overstroming per gemeente te zien. De website geeft informatie en tips over voorbereiding op een overstroming.

> Ga naar overstroomik.nl